Dit was de uitdrukking van mijn kinderen voor ‘ik ben het niet met je eens’. En by the way, ‘ik heb ook geen zin om het er over te hebben want ik ben druk met andere veel interessantere dingen’. Inmiddels geniet ik van de gesprekken met deze inmiddels volwassenen en leer van hun authentieke wijze van denken.
Authenticiteit & effectiviteit
‘Praat geen poep’ op de werkvloer kan je ook vertalen met, ‘ik hoor je wel, maar je boodschap komt niet aan’. Laat dat nou net één van de belangrijkste redenen zijn waardoor in veel teams de teameffectiviteit beduidend lager is dan noodzakelijk. We communiceren er een eind op los, doen dat allemaal op onze eigen manier en willen ook nog graag ‘gewoon onszelf zijn’. Wie zou je trouwens anders willen zijn?? Je zou kunnen stellen dat teamleden die hun authentieke ideeën met anderen in hun team delen, een zekere winst betekent voor de groei en positieve energie van het team. De vraag is echter, hoe vaak schieten we met deze authentieke manier van communiceren direct in de roos? Helaas minder vaak dan we willen.
Door authentiek te zijn breng je een uniek perspectief in je team. Authentiek in deze context gaat over het uiten van je gedachten en gevoelens. Er wordt informatie uitgewisseld die in het belang is van het team. Anderen hadden ‘het‘ misschien nog niet van die kant bekeken. Jouw team en de individuele teamleden kunnen daar hun voordeel mee doen. Authenticiteit heeft onmiskenbaar een positief effect op je welzijn. Maar zo blijkt uit ervaring als uit onderzoek, is het nog maar de vraag of authenticiteit ook positieve effecten heeft voor de relaties binnen een team.
Psychologische veiligheid is niet genoeg
Als iedereen in een team zijn mening en ideeën kan geven en niet bang is om te onthullen wie ze werkelijk zijn en wat ze denken, dan zou de effectiviteit van het team toch moeten verbeteren. Helaas brengt deze psychologische veiligheid nog steeds geen betere teamresultaten tot stand. Sterker nog, door authenticiteit kan de effectiviteit zelfs dalen aldus onderzoek!
Hoe zit dat dan met die authenticiteit en verhoogde teameffectiviteit? Teams kunnen absoluut beter presteren mits de authenticiteit waarmee we elkaar aanspreken op waarde wordt geschat. Dat betekent dat je ervoor moet zorgen dat er ook een evenredige hoeveelheid luister-capaciteit aanwezig is om andere perspectieven daadwerkelijk te horen én aan te laten komen. ‘Ik hoor je én je boodschap komt aan’. Een onmisbaar instrument bij team effectiviteit is het gebruik van communicatie- of interactie stijlen. Bij het juiste gebruik van dit instrument kun je controle uitoefenen over je gewenste resultaten en tegelijkertijd authentiek zijn in het delen van je perspectieven.
Controle over je resultaat
De manier om daadwerkelijk controle uit te oefenen over een situatie en tegelijkertijd je authenticiteit behouden, is inspelen op de vorm van je boodschap. We omschreven authenticiteit hierboven als het uiten van je gedachten en gevoelens. Daar verandert niets aan. Het gaat erom in welke vorm je die authenticiteit giet. In een eerder blog schreef ik over de verschillende communicatie- of interactiestijlen. Samengevat gaat dat over succesvol zijn door het gebruik van de juiste vorm van je boodschap.
Verzend jouw authentieke boodschap in de vorm die de ontvanger verstaat en hij zal vanuit zijn authenticiteit reageren. De psychologische veiligheid en de luister-capaciteit is aanwezig. Je krijgt dus de authentieke, zo je wilt ongecensureerde, informatie van die ander. Ben je authentiek in je communicatie zonder acht te slaan op de luister-capaciteit van de ander, dan geef je de controle over het resultaat uit handen. Immers, de ander hoort alleen je authenticiteit, maar de luister-capaciteit knop van die ander heb je nog niet geactiveerd.
Anders gezegd, je krijgt een reactie op de wijze waarop jij je informatie hebt verpakt. Zeg maar de ‘praat geen poep’ reactie. En dus meestal niet het resultaat waar je naar op zoek bent. Het is niet meer én niet minder dan dat. De manier waarop de boodschap wordt gebracht of ontvangen, de vorm, bepaalt 70%(!) van de effectiviteit van het resultaat.
Luister-capaciteit en authenticiteit bij een simpel spelletje
Bij het faciliteren van teams is het bijna hilarisch om te zien wat er gebeurt als ik een opdracht geef om een simpel spel met elkaar op te lossen. De stopwatch gaat aan en ik vertel het team dat ik de tijd opneem en vergelijk met teams die dit spel eerder speelden. Dat is altijd het startsein voor een paar teamleden om direct te beginnen. Ze willen geen tijd verliezen en de beste tijd neerzetten. Roepen direct allerlei ideeën en komen in actie. Heel authentiek zou je zeggen, maar bij nog lang niet iedereen is de luister-capaciteit knop geactiveerd. De chaos wordt compleet als meerdere mensen tegelijk authentiek roepen hoe de oplossing kan worden bereikt. Dat is het moment waarop een deel van het team afhaakt en denkt ‘praat geen poep’. Zij luisteren niet echt of niet meer en doen hun eigen ding. Deze simpele opdracht kost het team gemiddeld genomen drie keer zoveel tijd dan nodig zou zijn. De authenticiteit en luister-capaciteit is niet in evenwicht.
Overigens hoe simpeler de opdracht hoe langer de teams er meestal over doen. Er is dus geen enkele relatie tussen het cognitieve brein en de mate van succes waarmee het team de opdracht uitvoert.
Succesvolle wisselwerking
Het mag duidelijk zijn dat een effectief team een goede wisselwerking moet hebben van luister-capaciteit en het authentiek uiten van gedachten en gevoelens. Dan pas heeft authenticiteit een positief effect op het teamresultaat. Het instrument om de effectiviteit van een team positief te beïnvloeden is mijns inziens bewust gebruik maken van communicatie- of interactiestijlen. Je authenticiteit blijft gewaarborgd, de luister-capaciteit is in evenwicht en de successen rollen om je oren. Het goede nieuws is: dit kan iedereen leren!
Noot: de relatie luister-capaciteit en authenticiteit is ontleend aan: Journal of Applied Psychology, How team averages in authentic living and perspective-taking personalities relate to team information elaboration and team performance.
Meer leren over effectiviteit en leiderschap? Kijk op: De Leider in Jou!